Từ trước đến nay, mọi người thường chỉ nghe nói về ổ lưu trữ thể rắn SSD qua các quảng cáo nhưng đến bây giờ, chúng ta mới tận mắt thấy ổ SSD đang dần trở thành phương tiện lưu trữ thay thế quen thuộc.

Trước khi ổ lưu trữ thể rắn SSD ra đời, việc lưu trữ dữ liệu trên máy tính chủ yếu dựa vào công nghệ ổ cứng truyền thống – cấu tạo từ nhiều thành phần chuyển động (bao gồm động cơ, cần di chuyển đầu đọc, các đầu đọc/ghi nằm trên các đĩa từ quay khoảng 10nm).

Ngược lại, ổ lưu trữ thể rắn SSD bao gồm các chip nhớ flash NAND. Ổ SSD không có các thành phần chuyển động cơ học nên có nhiều ưu điểm hơn so với ổ cứng thông thường. Trước hết, ổ SSD có khả năng chống sốc tốt hơn so với ổ cứng; SSD ít bị hư hỏng về mặt cơ khí và có thể chịu được va đập. Kế đến, ổ SSD hoạt động êm, phù hợp cho máy tính sử dụng trong gia đình.

Chúng cũng tỏa nhiệt ít hơn và tiêu tốn ít điện năng hơn so với ổ cứng, vì vậy không cần sử dụng quạt, góp phần tránh tiếng ồn khi hoạt động. Cuối cùng, vì có kích thước nhỏ gọn, SSD phù hợp với không gian nhỏ hẹp.

Hiện nay, ổ SSD thường có kích thước 1,8” và 2,5” và dùng cùng chuẩn kết nối với ổ cứng thông thường (trước đây dùng chuẩn Parallel ATA, hiện nay là chuẩn Serial ATA-300). Ổ SSD có thể gắn vừa vặn vào khung của máy tính xách tay hoặc máy tính để bàn, các khung này được sản xuất theo các tiêu chuẩn công nghiệp hiện hữu. Do đó, người dùng nên nghĩ đến ổ SSD không chỉ là thiết bị thay thế, mà còn có thể dùng chung với ổ cứng thông thường.

Các ổ SSD (từ trái qua): Corsair, Intel, Patriot, Samsung, và Super Talent.

Về giá cả, ổ SSD ít có hy vọng cạnh tranh được với ổ cứng trong thời gian sắp tới. Người dùng cần phải chi khoảng 50.000 đồng (2,75USD)/GB với ổ SSD, so với khoảng 4.500 đồng (0,25USD)/GB với ổ cứng thông thường. Dung lượng ổ SSD cũng còn tương đối hạn chế: 256GB là dung lượng cao nhất của dòng ổ SSD hiện nay. (Một số ổ SSD đạt đến dung lượng 500GB hay thậm chí 1TB, nhưng chúng thường có giá rất cao và có kích thước 3,5”.). Bởi lý do hạn chế đó, các hãng sản xuất SSD không nhằm đáp ứng “cơn khát dung lượng” của người dùng. Nếu bạn cần dung lượng cao, hãy mua ổ cứng thông thường; chúng có thể cung cấp nhiều gấp ba lần dung lượng ổ SSD có cùng giá. Một giải pháp hữu ích cho người dùng máy tính để bàn là dùng ổ SSD làm ổ khởi động chính, chứa hệ điều hành và các ứng dụng; còn ổ cứng thông thường dung lượng cao để chứa dữ liệu.

Mặc dù còn nhiều khuyết điểm, ổ SSD đang dần chiếm vị trí chủ đạo trong dòng ổ lưu trữ nhờ sự phát triển nhanh các mẫu mới và giá ngày càng giảm trong năm vừa rồi, đó cũng là nhờ việc gia tăng tính cạnh tranh và cải thiện qui trình sản xuất. Đáng chú ý nhất, gần đây Intel đã giới thiệu ổ lưu trữ nhỏ nhất và giá thành rẻ, sử dụng công nghệ bộ nhớ flash NAND 34nm tế bào đa mức (multilevel cell).

Hiệu năng của ổ SSD được cải thiện, nhưng chưa thấy rõ lợi ích qua tất cả ứng dụng. Cho đến nay, ổ SSD có tốc độ đọc nhanh hơn, nhưng tốc độ ghi thì thua xa so với ổ cứng 7200 vòng/phút (và thậm chí thua cả ổ cứng 5400 vòng/phút).

So với ổ cứng thông thường, ổ SSD có độ trễ nhỏ hơn, điều đó đồng nghĩa với việc tốc độ truy xuất dữ liệu nhanh hơn. Ví dụ, Intel công bố rằng độ trễ của một ổ cứng tiêu chuẩn thông thường là 4000 micro giây, trong khi độ trễ ổ SSD X25-M của hãng này chỉ vào khoảng 65 micro giây. Ổ SSD cũng có thời gian tìm kiếm nhanh hơn ổ cứng. Các ổ mới ra như X25-M có tốc độ đọc ngẫu nhiên được nâng cao, điều này cũng có ảnh hưởng tích cực đến tốc độ xử lý của hệ thống và ứng dụng.

Nhưng không phải tất cả ổ SSD đều như nhau. Mọi thứ, từ nguồn của bộ nhớ flash NAND cho đến chipset, mạch điều khiển (controller) và thuật toán quản lý sắp xếp dữ liệu (wear-leveling) được sử dụng có thể ảnh hưởng đến hiệu năng. Ví dụ, bộ nhớ flash SLC (single-level cell) đắt hơn bộ nhớ flash MLC (multilevel cell) và có độ bền cao hơn. Hầu hết ổ SSD dành cho người dùng cá nhân ngày nay đều sử dụng flash MLC; trong khi đó, ổ lưu trữ đắt tiền hơn hay ổ lưu trữ dành cho các doanh nghiệp thường dùng flash SLC.

Mặc dù thị trường SSD ngày càng sôi động, tuy vậy chỉ có vài công ty như Intel và Samsung sản xuất bộ nhớ flash. Các hãng này cung cấp bộ nhớ flash cũng như ổ đĩa cho các công ty khác, và các công ty này "gắn mác" thành ổ đĩa của họ.

Một điểm làm giảm tính hấp dẫn về công nghệ của ổ SSD so với ổ cứng thông thường là bộ nhớ flash NAND có thể bị mài mòn nhanh . Do đó, các nhà sản xuất SSD phải áp dụng các thuật toán wear-leveling để làm cho dữ liệu ghi đều lên các ô (cell) flash của ổ đĩa. Tuy nhiên, việc các thuật toán này có hiệu quả về lâu dài hay không vẫn còn đang được xem xét. Và người dùng cá nhân đành phải chấp nhận công bố của nhà sản xuất rằng thuật toán của họ sẽ bảo vệ dữ liệu an toàn; mà không có cách nào để đánh giá mức độ hiệu quả của thuật toán đó.

Khi mới “đập hộp”, ổ SSD có tốc độ truy xuất rất nhanh, nhưng sau một thời gian sử dụng nó có thể chậm lại, tùy thuộc bạn sử dụng nó như thế nào. Không giống đĩa cứng thông thường, với ổ SSD, việc ghi tuần tự hay ghi ngẫu nhiên sẽ ảnh hưởng đến hiệu năng trong tương lai. Việc ghi tuần tự nói chung sẽ để lại số lượng lớn các khoảng trống dung lượng, điều này giúp cho việc tái sử dụng dữ liệu hay dọn rác nhanh hơn. Tuy nhiên, mỗi hệ điều hành thực hiện ghi ngẫu nhiên mà người dùng không thể điều khiển được; trong thao tác ghi ngẫu nhiên, dung lượng còn trống rất nhỏ và nó làm cho việc dọn rác sẽ tốn nhiều thời gian.

Một số nhà sản xuất, trong đó có Intel, ước lượng tuổi thọ của ổ SSD trong phần đặc tả kỹ thuật (Intel công bố là khoảng 5 năm). Cũng như các nhà sản xuất SSD khác, Intel cũng sử dụng cùng phương pháp đo mà các nhà sản xuất ổ cứng đã dùng, đề cập đến độ tin cậy của ổ SSD bằng thuật ngữ MTBF (mean time between failures). MTBF của ổ SSD là khoảng 1 – 1,2 triệu giờ; mặc dù vậy, MTBF của ổ SSD Samsung lên đến 2 triệu giờ, nâng độ tin cậy của ổ SSD lên ngang tầm với ổ cứng dùng cho doanh nghiệp và vượt xa so với các mẫu ổ cứng dùng cho cá nhân; các nhà sản xuất thường không đưa ra đặc điểm này trong đặc tả kỹ thuật của các ổ cứng cá nhân.

Theo Pcworldvn